5 checks voordat je aan e-participatie begint

Kijk kritisch naar het doel van de participatie

Participatietrajecten worden vaak geïnitieerd vanuit een plicht. Overheden moeten inwoners bijvoorbeeld betrekken bij veranderingen in de fysieke omgeving. Maar bedenk dat "mensen betrekken" een behoorlijk vaag doel is. 

Stel jezelf de volgende vragen:

• Wanneer heb je het idee dat mensen betrokken zijn?

• Welke invloed kunnen mensen uitoefenen op jouw vraagstuk? Als je deze vraag niet goed kunt beantwoorden dan moet je je afvragen of je wel een participatietraject aan het faciliteren bent. Mogelijk ben je alleen aan het informeren en kun je dat ook doen door een informatiebrief of advertentie te verspreiden. Zorg ervoor dat je helder hebt welke invloed mensen precies kunnen uitoefenen.

• Wat moet de participatie concreet opleveren? Ga je voor concrete plannen die worden uitgevoerd? Wil je budget toekennen aan het uitwerken van plannen? Wil je peilen voor welke beleidsoptie het meeste draagvlak is? Wil je toetsen of er genoeg draagvlak is voor een specifiek beleidsvoorstel?

Werk goede participatievraagstukken uit

Veel participatietrajecten worden opgetuigd met een onduidelijk participatievraagstuk. Met een participatievraagstuk wordt bedoeld wat er concreet wordt gevraagd aan inwoners om over mee te denken. Bijvoorbeeld:

• Hoe kunnen we als gemeente verduurzamen?

• Hoe kunnen we kosten besparen?

• Hoe kunnen we de veiligheid op straat verbeteren?

Lees in dit artikel meer over hoe je een goed participatievraagstuk kunt formuleren.

Bedenk hoe je mensen gaat bereiken

Online participatietools geven sommige mensen het gevoel dat je een platform kunt inrichten en dat mensen het dan vanzelf weten te vinden en gaan gebruiken. Maar zoals met ieder participatietraject moet je mensen actief uitnodigen om deel te nemen. Promotie van een traject kan behoorlijk arbeidsintensief zijn.

De eerste stap is het maken van een stakeholderanalyse. Welke groepen kun je onderscheiden en hoe kun je die het beste benaderen? Een brief sturen naar omwonenden kan bijvoorbeeld werken maar misschien kan de lokale ondernemersvereniging je helpen om het linkje naar je website te delen in hun WhatsApp-groep.

De volgende stap is het verspreiden van uitnodigingen via de best passende kanalen. Zorg er daarbij voor dat je zoveel mogelijk inzicht krijgt in de effectiviteit van je acties. Via social mediaplatforms kun je bijvoorbeeld goed zien hoeveel mensen een bericht bekijken en klikken op een link. Maar het is bijvoorbeeld ook mogelijk om te testen hoe vaak een website wordt bezocht op basis van een uitnodigingsbrief. Je kunt dat instellen bij software voor gebruikersstatistieken, iets wat wij bij Argu standaard instellen

Waarborg toegankelijkheid

Online participatie biedt duidelijke voordelen: je kunt theoretisch veel meer mensen bereiken dan via een fysieke bijeenkomst en je kunt het participatieproces laagdrempeliger maken voor deelnemers. Maar niet iedereen is even vaardig met online platforms, inloggen en accounts. Ook is het belangrijk om rekening te houden met laaggeletterdheid en visuele beperkingen van deelnemers.

Lees meer in dit artikel over toegankelijkheid van online participatie.

Geef de doelgroep het gevoel dat er naar ze geluisterd wordt

"U hoort nog van ons" - en andere dooddoeners zorgen er meestal niet voor dat mensen zich gehoord voelen. Zorg er in je communicatieplan voor dat je mensen het gevoel geeft dat er naar ze geluisterd wordt. Dat kost tijd en energie maar levert wel betere resultaten op. Investeer dus bewust tijd in het inhoudelijk reageren op de inwoners die deel gaan nemen aan jouw partiicpatietraject.