Blog geplaatst op 6/15/2018

Moet je een participatietraject openbaar of gesloten organiseren?

Veel organisaties experimenteren met online burgerparticipatie, ook wel e-participatie genoemd. E-participatie kan een hoop problemen oplossen en biedt kansen die “offline participatie” niet kan bieden. Zo kun je online veel meer mensen betrekken dan offline. Maar is het beter om een participatietraject openbaar of gesloten te organiseren? In dit artikel beschrijf ik voor- en nadelen van een open en een gesloten traject.

##Gesloten traject In een gesloten traject kan niet iedereen deelnemen, maar alleen de mensen die zijn uitgenodigd. Online betekent dit bijvoorbeeld dat er een unieke code nodig is om deel te nemen. Als organisatie kun je er bijvoorbeeld voor kiezen om een enquête per mail te versturen naar je doelgroep, in plaats van een anoniem in te vullen enquête openbaar op je website te zetten.

Voordelen:

  • Je weet bijna zeker dat je alleen mensen uit je doelgroep zult bereiken;

  • De kans op misbruik van mensen buiten de doelgroep is klein. Bij sommige thema’s en trajecten kan dat namelijk invloed hebben op de uitkomst.

Nadelen:

  • Je hebt vaak geen contactgegevens van een groot deel van de doelgroep. Zonder contactgegevens kun je mensen niet uitnodigen en beperk je de kans op veel respons;

  • Het is voor de deelnemers meestal minder gebruiksvriendelijk om deel te nemen. Voor een enquête moet je bijvoorbeeld een code overtypen uit een brief, of je moet persoonsgegevens delen om je ergens voor op te geven. Daardoor haken veel mensen af, waardoor je een kleiner deel van de doelgroep bereikt.

##Open traject Het is eenvoudiger om een participatietraject openbaar te organiseren. Voorbeelden van open trajecten: Een openbare inspraakavond in plaats van alleen op uitnodiging. Iedereen kan en mag binnenlopen; Een openbare Facebook-groep waar iedereen lid van kan worden; Een enquête op je website plaatsen die iedereen anoniem kan invullen.

Voordelen:

  • Het is simpel als organisatie. Je hoeft niets af te schermen, geen inlogcodes te verstrekken en geen controles te houden. Je houdt daardoor meer tijd over voor het traject zelf.

  • Het is voor de doelgroep simpel om deel te nemen. Je hoeft als deelnemer geen inlogcode over te typen, je hoeft (bijna) geen persoonsgegevens te delen om je in te schrijven en je kunt makkelijk worden uitgenodigd door andere deelnemers. Iemand hoeft alleen een link te delen, bijvoorbeeld via Facebook, een nieuwsbrief of WhatsApp. Zo is het eenvoudiger om een groter deel van de doelgroep te bereiken.

  • Het is mogelijk dat mensen buiten de doelgroep ook deelnemen aan het traject. In veel gevallen kan dat juist een toevoeging zijn. Stel dat iemand uit Groningen een fantastisch idee heeft voor de gemeente Amsterdam, dan biedt dat meerwaarde. Zeker als je ziet dat andere deelnemers van het traject dat idee omarmen.

Nadelen:

  • Je weet niet zeker of de deelnemers binnen je doelgroep vallen. Dat kan vervelend zijn als het om controversiële onderwerpen gaat waar andere mensen zich mee willen bemoeien. Zeker bij trajecten waarbij je de doelgroep een belangrijke keuze wil voorleggen. Je wekt dan de verwachting dat je zult luisteren naar de mening van het merendeel van de deelnemers. Als blijkt dat het merendeel niet bij de doelgroep hoort, kan dat vervelende consequenties hebben.

  • Je weet niet hoeveel deelnemers binnen je doelgroep vallen. Als het 1% van de 10.000 deelnemers is, maakt het weinig uit. Maar als 50% van de deelnemers buiten de doelgroep valt, kan dat het besluitvormingsproces enorm beïnvloeden.

##Conclusie Met een gesloten traject weet je bijna zeker dat de deelnemers binnen je doelgroep vallen, omdat je ze zelf uitnodigt voor een gesloten omgeving. Een groot nadeel is dat je waarschijnlijk minder mensen bereikt dan bij een open traject omdat je waarschijnlijk niet van iedereen contactgegevens hebt. Daarnaast is het voor deelnemers minder gebruiksvriendelijk om je te moeten aanmelden of een unieke code uit een brief te moeten overtypen.

##Aanbeveling Je kunt meestal per traject bepalen of je het openbaar of gesloten wilt organiseren. Gaat het om een controversieel thema (zoals de komst van een AZC) waarbij je verwacht dat buitenstaanders zich er mee gaan bemoeien, bedenk dan in hoeverre dat het traject kan beïnvloeden. Vraag je alleen maar om ideeën, dan is het niet zo erg dat buitenstaanders ideeën aandragen. Geef je deelnemers echt een keuze, dan kan het vervelend uitpakken als een groot deel van de deelnemers niet bij de doelgroep hoort.